بررسی و ارزیابی عملکرد گیاه داروئی رزماری rosmarinus officinalis l در شرایط نرمال، خشکی و شوری

در این پایان نامه در ابتدا سعی بر به بدست آوردن ضرایب گیاهی یک جزئی و دو جزئی گیاه رزماری به واسطه نیاز آبی گیاه مرجع و تعیین میزان نیاز آبی گیاه رزماری و همچنین بررسی اثر اعمال سطوح ایستابی کم عمق و شور بر تأمین نیاز آبی و عملکرد محصول رزماری در شرایط لایسیمتری، ارزیابی اثر اعمال رژیم ها و شوری های مختلف آبیاری سطحی بر عملکرد محصول رزماری پرداخته شد. آزمایشات در ایستگاه تحقیقاتی گروه مهندسی آب دانشگاه رازی و با بهره گیری از لایسیمترهای موجود که حتی الامکان تمامی شرایط کشت مزرعه برای آنها اعمال گردید و با خاک رس سیلتی پر شده بودند، انجام گرفت. بر اساس اهداف مدنظر و وجود تیمارهای متفاوت و متنوع، آزمایش ها در قالب چهار طرح جداگانه (a، b، cوd) دسته بندی و مورد بررسی و تحلیل قرار گرفت. زمان اعمال تیمارهای کلیه طرح ها در اردیبهشت ماه هر دو سال بود. در تیمارهای آب زیرزمینی کم عمق، آب توسط سیفون ماریوت در اختیار گیاه قرار می گرفت که به صورت روزانه برداشت می گردید.آزمایش های a، bوc ، بر پایه طرح کاملاً تصادفی و آزمایش d بر پایه طرح فاکتوریل بنا شدند. در طرح a به بررسی چهار سطح آبیاری 100%، 75%، 50% و25% نیاز آبی گیاه رزماری در سه تکرار پرداخته شد.آبیاری با آب منطقه صورت گرفت. همه پارامترهای اصلی گیاه رزماری در پایان فصل رشد اندازه گیری شد و توسط آزمون دانکن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. اثر سطوح مختلف کم آبیاری (25 و 50 و 75 و 100 درصد نیاز آبی گیاه) روی اسانس، ارتفاع بوته، وزن تر و خشک بوته و عمق ریشه گیاه در سطح 1% معنی دار بود ولی اختلاف معنی داری در تعداد شاخه ها دیده نشد. در طرح b، تیمارهای مورد مطالعه مربوط به سه سطح شوری آب آبیاری سطحی(1(آب منطقه)، 2، 4 دسی زیمنس بر متر) بودند. با توجه به نتایج مشخص گردید که افزایش شوری آب به طور معنی داری (01/0p?) بر مولفه اسانس تأثیر گذاشته و باعث کاهش این شاخص در مقایسه با شاهد گردید. اما مولفه های دیگر اختلاف معنی داری نداشتند و این مسئله نشان دهنده مقاومت گیاه به آب شور میباشد. طرح c، به بررسی سه سطح شوری با کیفیت 1(آب منطقه)، 2و 4 دسی زیمنس بر متر وسطح ایستابی80 سانتی-متری، در سه تکرار پرداخت. نتایج نشان داد که، در هر دوسال، بیشترین مصرف آب زیرزمینی مربوط به سطح شوری 1(آب منطقه)دسی زیمنس بر متر و کمترین مقدار مصرف از آب زیرزمینی نیز مربوط به سطح شوری4 دسی-زیمنس بر متر بود. بطوریکه متوسط مشارکت آب زیرزمینی برای سه سطح شوری با کیفیت 1(آب منطقه)، 2و 4 دسی زیمنس بر متر به ترتیب 54%، 44% و34% بدست آمد. همچنین با توجه به نتایج مشخص گردید که بیشترین مشارکت مصرف آب زیرزمینی برای تیماری بود که سطح شوری پایین تری داشت. همچنین در هر دو سال اجرای طرح، هر سه سطح شوری از نظر اسانس و عملکرد اجزای گیاه مانند ارتفاع، وزن تر و خشک گیاه، تعدادشاخه و عمق ریشه دارای اختلاف معنی دار در سطح احتمال 1% نبوده است که خود نشانه مقاومت گیاه به شوری آب زیرزمینی میباشد در نتیجه در سطح احتمال 5% اختلاف معنی دار بود و تمام پارامترها با افزایش شوری آب زیرزمینی کاهش پیدا کردند. طرح d اثر متقابل عمق سطح ایستابی (60، 80 و 100 سانتیمتر) و کیفیت آب زیرزمینی (1(آب منطقه)، 2 و 4 دسیزیمنس بر متر) را در سه تکرار بررسی کرد. نتایج نشان داد که در سطح احتمال 1% با افزایش هریک از فاکتورها اسانس و عملکرد اجزای گیاه مانند ارتفاع، وزن تر و خشک گیاه، تعدادشاخه و عمق ریشه کاهش دارد. نتایج نشان دادکه استفاده از عمق آب زیرزمینی، مشارکت آب زیرزمینی، مصرف آب سطحی و اسانس گیاه در بین اعماق مختلف و کیفیت های مختلف در سطح احتمال 1% معنی دار شده است.در نتیجه اثر متقابل دو پارامتر نیز در سطح احتمال 1% نیز معنی دار بود و باقی پارامتر های گیاهی در هر یک از فاکتورها در سطح 1% معنی دار شدند اما آنها معنی دار نگردید.